“YENİDEN DEĞERLENDİRME” HAKKI

/in /tarafından

“YENİDEN DEĞERLENDİRME” HAKKI

Türk vergi hukukunda, mükelleflere sağlanan olağan ve olağanüstü başvuru yolları, hukuka erişim ve adalet ilkelerinin güvencesidir. Olağan başvuru yolları (istinaf, temyiz, karar düzeltme gibi) tükenip karar kesinleştiğinde, olağanüstü başvuru yollarına başvurma imkânı doğar. Bu bağlamda, yargılamanın yenilenmesi (İYUK m. 53), mükellefin “yeniden değerlendirme” talep edebilmesini sağlayan, karar kesinleştikten sonra ortaya çıkan yeni ve önemli olgulara — sınırlı sebepler bağlamında — müdahale imkânıdır. Bu yazı, yargılamanın yenilenmesi hakkını kavramsal olarak açıklamak, süreç ve gerekçelerini ortaya koymak ve somut bir vergi hukuku örneği üzerinden somutlaştırmak amacıyla hazırlanmıştır.

Hukuki Dayanak ve Başvuru Yolu Türleri

  • Olağan başvuru yolları: İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun (İYUK) 45, 46 ve 54. maddelerinde düzenlenmiştir (istinaf, temyiz, karar düzeltme).
  • Olağanüstü başvuru yollarından biri olan “yargılamanın yenilenmesi” ise İYUK m. 53’te yer almaktadır. Ayrıca, kanun yararına temyiz de olağanüstü yollardandır

 

Yeniden Değerlendirme Sebepleri

İYUK m. 53/1’de sayılan şartlar (tahdidi olarak) şunlardır:

  1. Yargılamada mevcut olmayan, ancak karar sürecini değiştirebilecek yeni bir belgeye ulaşılması.
  2. Karara esas alınan belgenin sahte olduğunun tespiti.
  3. Kararda esas alınan hükmün, sonradan kaldırılması (örneğin bozma).
  4. Bilirkişinin kasıtlı olarak gerçeğe aykırı rapor hazırlaması.
  5. Hile veya yanıltıcı davranış sonucunda karar verilmesi.
  6. Vekil olmayan kişinin yargılama sürecine katılması.
  7. Hüküm veremez hâkimin (yargılamaya katılması gerekirken görevinden çekinmesi gereken bir hâkimin) karar vermesi.
  8. Birbirine aykırı — çelişkili — kesinleşmiş iki karar olması.
  9. Kararın Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) tarafından insan haklarına aykırı bulunması ve bu konuda kesinleşmiş bir yargı kararı ya da AİHM kararının varlığı.

Bu sebeplerin dışında herhangi bir gerekçeye dayanmak mümkün değildir; kıyasla genişletilemez.

Yargılamanın yenilenmesi talebi için öngörülen süreler şunlardır (İYUK m. 53/3):

  • 10 yıl: (h) bendindeki çelişkili karar durumuna ilişkin.
  • 1 yıl: AİHM kararının kesinleşmesinden itibaren.
  • 60 gün: Diğer nedenler için (yeni belge, sahte belge, vs.).

Süre hesaplaması, sebebin mükellef açısından gerçekleştiği günün ertesi gün başlar.

Yargılama yenilenmesi istemi, kararı veren mahkemeye yapılmalıdır.
Örneğin; vergi mahkemesi kararları için o mahkemeye, Danıştay temyiz kararları için ilgili daireye başvuru yapılır. “Yeniden Değerlendirme Hakkı” kavramı, vergi hukuku ve muhasebe sisteminde cezai işlemlerle doğrudan ilgili değil, fakat dolaylı etkileri vardır.

Hedef Koç Danışmanlık şirketi olarak 32 yıllık tecrübemiz ile sektörel çözümler sunmaya ve danışmanlık hizmetleri sunmaya devam ediyoruz. Tecrübeli kadromuz ile şirketinizin belgelendirme, danışmanlık, hukuki çözümler ve daha bir çok profesyonel alanda işbirliklerimiz devam etmektedir. Hizmetlerimize www.hedefkoc.com web adresimizden ulaşabilir ve danışmanlık taleplerinizi bize iletebilirsiniz.

Türk vergi hukukunda mükelleflere tanınan “yeniden değerlendirme” hakkı, İYUK m. 53 kapsamında düzenlenen olağanüstü ve sınırlı bir kanun yoludur. Bu yol, mükellefin kesin hüküm karşısında yeni ve önemli deliller, hileli süreçler veya çelişkili karar örnekleri gibi durumlarla yeniden değerlendirme talep edebilmesini sağlar. Mevzuatta öngörülen net sebepler dahilinde ve süreler içinde başvuru yapıldığında bu başvuru haklı görülerek yargılamanın yenilenmesi mümkün hale gelir.

Teşvik ve Hibe Destekleri Uzmanı / Bilirkişi

Mert Özaydın  https://hedefkoc.com/mert-ozaydin/