Haklı Rekabet Kuralları ve Kanunlar Çerçevesinde ‘Vergiden Kaçınabilirsiniz’ – Hayrettin Özaydın

Vergi kaçırmak; Yasa dışıdır, haksızlıktır, topluma zarar verir. Hem devleti hem de diğer vatandaşları zarara uğratır çünkü kamu hizmetlerinin finansmanını azaltır.

Vergiden kaçınmak;  Yasaldır, kişiye tanınan hakların farkında olmaktır. Yani yasaların sunduğu indirim, istisna ve teşviklerden yararlanarak kendi kazancını korumaktır.

Vergi kaçıran, başkalarının hakkına girer.
Vergiden kaçınan, kendi hakkını kullanır.

Yıllarca rakipleri ile aynı ürünü satıp sonunda büyüme hızında tatmin olamayan firmalar ile çalışmalar yaptık ve gördük ki bilinmesi gereken birçok avantajdan haberleri olmadığı, vermemeleri gereken vergileri devlet istemese de verdikleri ortaya çıktı.

Bu konu bazen de şahıslarda da karşımıza çıkmaktadır.

Devlet, kanun yapıcı ve vergiler ile ayakta durur. Vergi ödenmeyen ülkelerin iflas etmesi çok normaldir. Her vatandaş, gelir vergisi vermek ile yükümlüdür.

Kanun yapıcı bazı vergi çeşitlerinde bağlacı tekrar vergiler koyar ve bunun düzenlemesini karşı tarafın elde ettiği avantajlar ile de duyurur. Vergi kanunlarını her vatandaş bilmek zorundadır. Tüccarlar genelde bu konuları atladıklarından fazla vergi vererek, kazançlarını yatırım yerine devlet vergisi tekrarı olarak öderler.

Burada en etkin unsur; konunun hakimi olan danışmanlar ile çalışma yapılmasında geçmektedir.

Şirketler İçin Vergiden Kaçınma Yolları

1. Giderleri Belgeli Göstermek
   • İşletme giderleri (kira, maaş, elektrik, ulaşım, temsil vb.) doğru şekilde kaydedilirse vergi matrahı düşer.
2. Amortisman Ayırmak
   • Makine, araç, ekipman gibi uzun vadeli varlıklar amortismanla gider yazılabilir.
3. KDV İndirimi / İadesi
   • Alışlarda ödenen KDV’nin satışlardaki KDV’den düşülmesi.
   • İhracatta KDV iadesi alınabilir.
4. Yatırım Teşvik ve Muafiyetleri
   • Organize sanayi bölgeleri, teknopark, AR-GE merkezleri, serbest bölgeler gibi alanlarda vergi avantajları.
5. Şirket Türü Seçimi
   • Şahıs işletmesi yerine limited/anonim şirket tercih ederek vergi oranlarını optimize etmek.
6. Bağış ve Sponsorluk Harcamaları
   • Kanunen indirilebilir bağış ve yardımlar vergiden düşülebilir.
7. Gelir Erteleme & Gider Öne Çekme
   • Geliri sonraki döneme aktarmak, giderleri bu döneme almak vergi avantajı sağlayabilir.
8. Zarar Mahsubu
   • Önceki yıllarda oluşan zararlar, sonraki yılların kârından mahsup edilerek vergi yükü azaltılabilir.

Şahıslar İçin Vergiden Kaçınma Yolları

1. Gelir Vergisi İndirimleri
   • Eğitim, sağlık, sigorta ve BES harcamaları gelir vergisi matrahından düşülebilir.
2. Kira Geliri İstisnası ve Gider Seçimi
   • Yıllık belli bir tutara kadar (2025 için 47.000 TL) kira geliri vergiden muaftır.
   • Götürü gider (%15) veya gerçek gider yönteminden avantajlı olanı seçilebilir.
3. Bağış ve Yardımlar
   • Kızılay, Yeşilay gibi kurumlara yapılan bağışlar tamamen indirilir.
4. Engelli İndirimi
   • Engelli bireyler veya bakmakla yükümlü olduğu engelli yakını olanlar için vergi indirimi vardır.
5. BES ve Sigorta Avantajları
   • Bireysel emeklilik katkı payı, hayat sigortası primleri vergiden indirilebilir.
6. Serbest Meslek Kazanç İstisnası
   • Yazar, sanatçı gibi eser sahiplerinin telif gelirleri vergiden istisnadır.
7. Arızi Kazanç İstisnası
   • Bir defaya mahsus yapılan işler, belli sınırın altındaysa vergiden muaftır.
8. Küçük Esnaf (Basit Usul) Avantajı
   • Belirli şartlardaki küçük esnaf basit usulde vergilendirilir, daha az vergi öder.

Özetle;

Vergiden kaçınmak = yasal hakları kullanarak vergiyi en aza indirmek.
Bunun için:

• Şirketler: giderleri belgelendirme, amortisman, KDV, yatırım teşvikleri, zarar mahsubu.
• Şahıslar: kira istisnası, BES ve sigorta, bağışlar, engelli indirimi, eğitim/sağlık harcamaları.

Vergi veren vergiden tam yararlanmalıdır. Verilen vergiler devlet tarafından çeşitli desteklere de dönüşür bilinç, olmak gerekli devlet destek ve hibeleri takip edilmelidir.

 Devlet Hibe ve Desteklerinin Bilinçli Kullanılmasın önemi yüksektir.

Açılan yurt içi ve yurt dışı birçok destek programı vardır. Uluslararası hibe programlarına her ülke kendi ticari büyüklüğü oranında havuza katkı sağlar ve katılır. Eğer o ülkeden bu hibe programlarına müracaat olmaz ise ülke sadece havuza ödenek koymuş olur ancak destek havuzunda yararlanmamış olur.

Hibe programları takip edilmeli ve amaç için müracaat edilmelidir. Ayrılan amaç dışı kulanım önlenmelidir. Destekler, yatırım, istihdam veya üretim için verilir. Yanlış kullanıldığında hem destek boşa gider, hem de toplumun hakkı ziyan olur.

Hibe ve destekler; sürdürülebilir işletme sağlar. Bilinçli kullanılan hibe, işletmeye kalıcı katkı sağlar. Makine yatırımıyla verimlilik artışı, ya da yeni alan tahsislerinin tahsis edilmesi, üretimi ve depolamayı arttıracaktır.

Devlet destelerinin bir önemli amacı da yeni girişimcilerin önünü açar, kaynaklar gerçekten ihtiyacı olan girişimcilere ulaşır.

Hibe programları verilen vergilerin tam karşılığıdır. İyi ve akıllı kullanılmalıdır. Kullanımda devlet tarafından denetim ve itibar şirket açısından güven teşkil edecektir. Hibeler geri ödenmeyen çok büyük tutarda nakit girdiler sağlayacaktır.  Hibeyi amacına uygun kullanan girişimci, hem devlet karşısında güven kazanır hem de gelecekte yeni desteklere daha kolay erişir.

 

Vergiden kaçınmak nasıl yasal bir hak ise,
Devlet desteklerini bilinçli kullanmak da hem hak hem de topluma karşı sorumluluktur.

Ödediğiniz vergilerden devlet desteği ve hibeleri adı altında her yıl çeşitli kurum ve kuruluşlarca sağlanmaktadır. Türkiye’de hibe ve destek almak isteyen bir girişimci ya da tüccar için en önemli kurumlar: KOSGEB, TÜBİTAK, Sanayi Ve Teknoloji Bakanlığı, TKDK, Ticaret Bakanlığı, Kalkınma Ajansları.

Uluslararası kaynaklarda ise AB fonları ve çeşitli amaç için açılan çerçeve hibe programlarıdır.

Devletin sunduğu hibeler ve teşvikler sadece var olmakla fayda sağlamaz, onları takip edip çağrılara katılmak gerekir. Bunlar için ise danışmanlık şirketleri sizin için bu çalışmaları zamanında inceler ve en uygun olana başvuru yapar ve süreçte devamlılık sağlar.

Devlet hibe ve desteklerinin bilinçli kullanılmasının bir ayağı da çağrılara katılım göstermek ve aktif başvuru yapmaktır. Aktif başvurular zaman ve şekil itibarı ile uzmanlık gerektirir ve sürekli kuralları değişken olduğunda takip ve devamlılık ister.

Tüccarların haklı rekabet ortamında çalışma yapmaları vergileri tam ve eksiksiz ancak fazla ödemeden yapmaları, verdikleri vergilerden de olabilecek en yüksek oranda geri fayda sağlamaları fırsatları iyi bilmeleri ile mümkün olacaktır.

 

Hayrettin Özaydın

İletişim: koc@hedefkoc.com