TV izleme seçenekleri, karasal, uydu, kablo ve internet olmak üzere dört şekildedir. İnternetin yaygın ve erişilebilir olmasıyla seçeneklerden en konforlusu olan OTT daha çok tercih edilmeye başladı.

OTT, Over The Top internet üzerinden medya ve her türlü içeriğin görüntünün kablo ve anten olmadan izlenmesi olarak tanımlanır. Tabi televizyonunuzun buna uyumlu olması ve uzun süre uyumunun devam etmesi gereklidir. Bu konuda en bilinen işletim sistemi yani yayınların televizyonunuzca sorunsuz izlenmesini sağlayan araç Android sistemdir. Bu sistemi Google geliştirdi ve hizmetimize sundu ancak çok masum değil, aslında ticari birçok gelir barındırıyor.

Rakibi IOS mobilde daha yaygın çalışıyor yani cep telefonlarındaki görüntü için IOS daha çok tercih edilirken televizyonlarda Android tercih edilmektedir. Televizyon satın alırken içinde saklı olan yazılımının lisanslı olduğunu iyi araştırmak gerekiyor. Yani Google ile anlaşmalı bir firma tarafında üretilmiş bir televizyon satın alınmalıdır. Aksi takdirde ileri dönük yazılım güncellemeleri yayınlarınızın izlenemez ve televizyonunuzun da atıl hale gelmesi olası bir durum olacaktır.

İnternet televizyonculuğu platformların artması ile kendini daha da belirgin hale getirdi. Sadece internet için çekilen film ve diziler mevcut. Artık istediğimiz zaman izlediğimiz ve yarım bırakıp sonra devam ettiğimiz filmler var. Bu konfor sadece internet TV’de mümkün kılınmaktadır.

Şimdi fiber internet ve mobilde hazırlıkları tamamlanmış olan 5G ile çok daha hızlı internetimiz olacak.

Hala TV izleme seçeneklerinde en üst sırada olan internet, platform aboneliklerinde de lider durumdadır. Gerek ülkemizde gerekse tüm dünyada bu durum değişmemektedir.

Gelecek on yılda tüm platformların internette yayın yapıyor olması beklenmektedir.

5G, şimdi kullandığımız internet hızından en en kötü coğrafi durumda bile en az 100 kat daha hızlı olacaktır. Böylelikle 4K, 8K ve hatta 16K görüntüleri çok kısa sürede izleme imkânımız olacaktır. Yani yüksek hızda internet video akış kalitesinde bir devrim başlatacaktır.

Medya devleri en bilindik sinema şirketleri internet TV’de yer bulacaktır. Buna en yakın örnekleri akıllı televizyonlarımızda kısa yol olarak karşımıza çıkan uygulamalar ile görebilmekteyiz.

Sadece TV izleme değil, eş zamanlı akıllı TV ile evde akıllı çözümlere de alışacağız. TV evin işletim sistemi haline gelecektir. Tüm elektronik ve elektrik sistemi ses komutu olan Google asistan ile yönetilir hale gelecektir. İşte bunu kaçırmak istemiyorsanız kesinlikle akıllı TV alırken Google lisansı olup olmadığını araştırın. Bunu araştırmak çok zor değil, markanın lisansı Google’dan sorgulanabiliyor. Daha kolay yol olarak bize, TUYAD’a sorabilirsiniz.

İzleyici alışkanlıkları ve TV izleme reytingleri de buradan çok kolay raporlanabilecektir. Tabi ulusal kanallar tüm dünyada hükümetlerin topluma sosyal proje olarak izletme hizmetidir. Diğer şifreli yayınlar ve premium içerikler için abonelik şartken, FREE IP TV yayınları şifresiz ve ücretsiz olarak TV üreticinizin basit aplikasyonu ile size sunulmaktadır.

OTT platformları deyince sadece uluslararası bilinenler aklınıza gelmesin. Her ülkenin kendi mevcut yayın demetleri zaman içerisinde hizmetini internete taşımakta ve öncelikli olarak buralarda tercih görmektedir. Türkiye’de de böyle oldu. En başta Netflix ezici bir abone üstünlüğü sağlasa da yerli Blu TV kısa sürede lider oldu.

Evet, yayın kalitesi içerik yerleştirmesi ve yönetimi gibi birçok konuda OTT lider durumdadır.

2022 ve ötesinde içerik endüstrisi daha hızlı ve kaliteli olacak. Bunu yapamayan platformlar yok olma ve çok arkada kalma durumdadır.

OTT sadece görüntü değil, eş zamanlı olarak müzik, akıllı veri toplama ve akıllı çözümler sunan internet için en ekonomik kullanımı anlamına gelecektir.

06.02.2022

HAYRETTİN ÖZAYDIN

Yakın yörünge uyduları ile Hindistan’dan dünyaya geniş bant internet satmaya hazırlanan Airtel destekli One Web, Starlink’in peşinden ve izinden yürüyor.
Dünyaya geniş bant hızlı interneti bireye uydudan direkt sağlamayı amaçlayan küresel iletişim şirketi One Web, bugün 36 uydusunu daha fırlatarak uzaydaki toplam uydu sayısını 394’e çıkardı. Alçak yörünge LEO uydu filosu ile yüksek hızlı, düşük gecikmeli küresel bağlantı sağlayacak.
2022’nin sonuna kadar küresel hizmet başlatmayı planladığını belirtiyor. Bu teknoloji önümüzdeki yıllarda çok konuşulacaktır.

Alçak Yörünge (LEO) uydu iletişim hala regülasyona tabi değil. Sadece düzenleyici onay gereksinimi yörüngede uydu yerleştirmek isteyenlerin iştahını kabartıyor.

Kazakistan’daki Baykonur Uzay Üssü’nden son dönemde oldukça yoğun fırlatmalar gerçekleşiyor. Binlerce alçak yörünge uydusu uzay yolculuğuna buradan başlıyor.
Dünya yörüngesinde uydular her geçen gün artıyor. On sene önceye kadar yılda ortalama yüzlerce düzeyinde uydu fırlatılırken 2020 yılından bu yana iki yılda 21 bin adet uydu fırlatıldı.
Sadece bu yıl Ağustos ayından bu yana yaklaşık 2000 yeni uydu Dünya’nın çevresini insanlığa hizmet etmek için yörüngeye oturdu.

Bu adetlerin fazlalaşmasında en büyük etken küçük uydular ve yörüngeye kolay erişim sağlıyor olmaları ve beraberinde alçak Dünya yörüngesi kalabalıklaştıkça, gerçek bir çarpışma olasılığı gibi, uzay enkazı endişesi de artıyor. Eş zamanlı uzay büyük çöplük olma yolunda doluyor. Sadece büyük uydu parçaları değil bir vida tanesi bile uzayda birçok hasar verecek özelliğe kavuşabiliyor. Milyonlarca parça ve bir o kadar hurda.

Buralarda olma savaşına en çok Amerika, Rusya ve Çin mücadele veriyor, Hindistan bunların peşinden gelmeyi planlıyor ve alçak yörüngelerde regülasyona en çok onlar sessiz kalıyor. Bu küçük uyduların önümüzdeki yıllarda belki de 2022 yılının sonunda bile bir roketle binlercesi fırlatılmayı planlandığı unutulmamalı. Böyle bir olasılık bile insanlığa hızlı ve her yerde internet ve daha çok veri kazanma şansı verecek ama ya uzayda yarattığı tahribat ve dünyaya düşüreceği en küçük hurda parçalarının yaratacağı tahribat ne olacak?
28.12.2021
Hayrettin Özaydın

X ve Y kuşakları sanalı eleştirirken ve Z nesli sanal ile büyürken, şimdi de son kuşak olan ALFA kuşağı yeni yaşam alanı olan ve adına METAVERSE denilen sanalda yaşamı şimdiden kabul etmiş görünüyor.

Dokunmadan selamlaşan ve hal hatır soran insanlar şimdi alışverişini ve işini de dokunmadan internette yapmaya başladı.  Günümüzde eski dönemdeki köleler yerine şimdi de sanal bir görseli kendi adına hem çalıştıracak hem de yaşatacak.

Önce dakikalar içinde yüksek kaliteli dijital bir vekil yapıyorsunuz. İster size benzer isterseniz benzemez. Bu vekili ister iş ister sosyal alana uygun tasarlayın.

Bu vekilin tanımı; AVATAR,  MetaHuman Creator ya da sanaldaki siz/sizi temsil eden karakter.

İnternet ortamında sanal olarak çizilmiş şehirlerdeki sokakları ve buradaki ev, iş yeri, AVM ve diğer tüm alanları Metaverse ya da sanal evren olarak tanıyacak ve benimseyeceğiz. Hiç şaşırmayın ve garipsemeyin. Bundan 20 yıl önce internet olacak ve onsuz yaşanamayacak deselerdi bugün bu konuya verdiğiniz tepki verilirdi.

İnsanların hiçbir fiziksel çaba harcamaksızın sanal gerçeklik cihazları sayesinde tamamen zihinsel olarak kendilerini hissettikleri algısal evrende yaşayacak. Ev alacak, kira kazanacak ve satış yapacak. Her şey burada ve tamamen gerçek yaşamda olduğu gibi karşılığı olarak yaşanacak. Bazen sistem içinden sistem dışına çıkılacak ve sanalda başlayan gerçekte sonuç bulacaktır.

Bu evren bilgisayarlar, iOS, Android ve tüm cihazlarla ve insanın yapay bir kopyasının gerçek yaşamdaki gibi eşleşme ve çalışma ve tüm hareketini kapsayacaktır.

Sanal gerçeklik bizi gerçek yaşamda ki tüm etkenlere ilk yaklaşım olarak hazırlayacak bir durumdur.

Birçok insan zaten oturduğu yerden internet üzerinden yaşama alıştı. Şimdi bir adım daha fazlası olarak karşımıza sanal bir dünya ve sanal paranın gerçek kullanım alanı ve en önemlisi yeni bir yaşam alanı çıkıyor.

Örnekleri var ve bu örneklerde alışverişler, satın almalar, marka giysiler, sanal tanışmalar ve her şey yaşanmaya başladı bile. Tabi insanın en gereksinimi olan gerçek temas için ilk adım da burada atılıyor.

İlk adımları VR gözlüklerle atıldı. 20 yıldır sanal dünyalar konusunda VR çalışmalar yapılmakta, ancak etkisi zaman zaman düşen VR gözlükler artık hepimizin hayatına daha modern şekli ile girecek.

Online ile yaşayan, nefes alan bir sanal dünya yaratılıyor. Zaten kripto para da sanal ve sanalda her şey daha kolay ve çekinecek bir durum yok. Gerçek hayatta iki kelime edemeyen birçok insan artık bu meta şehirlerde kendilerini temsil eden avatarlar ile yeni dostluklar kurabilecek ve farklı hayatlar yaşayabilecek.

Toplum olarak sanal şeyleri kabul etmeye karar verdikten sonra sanal yaşam ve gerçekte yine kişi yerine robotlar hep daha fazla yer kaplayacaktır. Bu konuları yaşadıkça hep Gırgır dergisindeki kahraman Rıdvan’ın robotlarla savaşını hatırlarım. Dünya insandan uzaklaşır ve insan yalnızlaşır. İster kabul edelim ister etmeyelim. Önümüzdeki 5 yılda gerçek yaşamdaki emlak fiyatları kadar sanal alemdeki emlak fiyatları yarışacak ve hatta sanal alemdeki her şey daha pahalı olacaktır.

Bitcoin gibi, ya da sanal alemde satılan bir sanat eseri gibi. Gerçek yaşamda hiç kimse bir tabloya bu kadar para vermezdi.

Para biriminin değeri sanaldır, sosyal hiyerarşimiz sanaldır ve ülkeler sanaldır. Bu şeyler sadece gerçek çünkü biz onların gerçek olduğuna inanıyoruz.

Ve yeni dünyanın sahipleri yazılımcılar;

Milyarlarca kişi, teknolojinin ve arkasındaki şirketlerin dünyamızı nasıl şekillendirdiğini ve teknolojiye her zamankinden daha fazla güvendiğimiz için neyin tehlikede olduğunu anlamak için mücadele vermiyor, sadece aynısını yapıyor. Yani etkileşim çağı tüm insanların algısını yönetiyor.

Hepimiz buna alışacağız, ilk duyduğumdan bu yana çok hızlı gelişiyor. Metaverse her gün farklı bir proje kapsamında karşımıza çıkıyor. Metaverse sanal evrenine giriş yapmış markaları adeta yer kapma yarışı yapıyor. Yerimizi almanın zamanı geldi mi diye düşünmeye başladım bile. Zaman ve teknoloji artık insanın düşünemeyeceği kadar hızlı değişiyor.

İnsanlık tarihinde yepyeni bir çağı temsil edecek olan Metaverse kavramı, gün geçtikçe daha sık karşımıza çıkmaya başlayacak. Çok kızsak da buna şimdiden alışmamız ve oralarda yerimizi almamız lazım.

Metaverse, internet çağını çok daha ileriye taşıyarak, markaların içeriklerine dünya üzerindeki milyonlarca insana daha çabuk ve doğru ulaşabilmesini sağlayacak. Her alanda değişiklik olacak. Metaverse, pazarlama ve reklam sektörlerini fazlasıyla geliştirecek. Sanal binaların AVMlerin duvarları şimdiden oluşmakta ve kiracıları bile aday olarak yerlerini almaktadır.

Biraz araştırın, dünya devi markalar en büyük tanıtım yatırımlarını bu alana kaydırıyor. Dünya üzerinde belki de yüzde seksen oranında kişinin haberi yok ama bu alan çok hızlı gelişiyor. Bu hızı kendi sektörümüzde anten ve kablonun yerini çok hızlı bir şekilde alan internet televizyonculuğu ile anlatabilirim. Yani düşündüğümüzden çok hızlı gelişiyor geç kalmamak lazım.

Birden fazla sanal dünyanın olabileceği gerçeği sanal para birimleri gibi farklı yaratıcıları olabileceğini unutmamak gerekli. Şu anda Metaverse sanal evrenine en çok yatırım yapan kişi Mark Zuckerberg. Facebook’un adını Meta olarak değiştirdi. Çok büyük bir adım, küçümsenemez ve kesinlikle takip edilmelidir.

Kripto para, NFT’ler, token tüm bu unsurlar ticaret yapan herkesin yakından ilgileneceği ve içinde olacağı unsurlar oldu ve olacaktır. Sanal e-ticarete nasıl bakıyordunuz unutmayın. Karşı da çıksanız bir sürü komisyon verip oralarda oluyorsunuz ve bunlar dışa bağımlı yapmamız gereken bu sanal dünyada geç kalmadan yerimizi almak olacaktır.

07.12.2021

HAYRETTİN ÖZAYDIN

Gerek ürünler gerekse hammaddeler göz önünde bulundurulduğunda sektörümüz çoğunlukla dışa bağımlıdır. Ürettiğimiz ve piyasaya sunduğumuz çoğu ürünün temelinde ithalat yatmaktadır. Dolayısıyla son dönemlerde yaşadığımız kur krizi tüm sektörümüzü derinden etkilemektedir. Bazı firmalarımız satışlarını durdururken bazıları ise hangi ürünü kaça satabileceklerini ya da kaça mal edebileceklerini bile kestirememektedirler. TL’nin hızla değer kaybedişinin ötesinde döviz kurunun bir türlü dengeye oturmaması piyasayı durma noktasına, firmalarımız ve esnaflarımızı ise kâbuslar görme noktasına getirmiştir.

Firmalarımız kendilerini bu dar boğazdan çıkaracak bir sabit kur beklentisi içindedir.  Kurdaki çalkantıları endişeli bir şekilde bekleyen firmalarımızın içinde bulunduğu durum istihdamı da tehdit edecek duruma gelmiştir. Beklentimiz para piyasalarının en kısa sürede istikrara kavuşmasını sağlayacak acil önlem planlarının hayata geçirilmesidir. Piyasanın hareketliliği ancak yarınların tahmin edilebilir, öngörülebilir olması ile mümkündür.

Ülkemizin menfaati tüm şahsi menfaatlerin önündedir. Hepimiz, tüm sektör; birbirimize bakarak ne yapacağımızı bilmez şekilde devletimizin eylem ve söylemlerine uygun durum alıyoruz ve almaya devam edeceğiz.

17.12.2021

Hayrettin Özaydın